เป็นอีกหนึ่งประเด็นที่หลายคสนใจอย่างมาก เมื่อ นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ หรือ "หมอเจด" รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราช นครราชสีมา ได้โพสต์เฟซบุ๊กให้ความรู้เกี่ยวกับอาการ PMDD (Premenstrual Dysphoric Disorder) หรือ ภาวะผิดปกติก่อนมีประจำเดือน หลังจากที่นักแสดงสาว "ยิปซี คีรติ" ได้เปิดเผยประสบการณ์ตรงในรายการ Prime Cast หลังเธอเป็นคนที่เคร่งครัดในการดูแลร่างกายและหุ่นให้ดูดีตลอดเวลา แต่การควบคุมตัวเองมากเกินไปกลับทำให้ฮอร์โมนในร่างกายผิดปกติ จนทำให้ประจำเดือนขาดหายไปนานถึง 1 ปี จนเกิดอาการ PMDD อย่างรุนแรง จนถึงขั้นเคยทำร้ายตัวเองและสามี "นิโคลัส" จนทำให้ชีวิตและความสัมพันธ์ของเธอเกิดความเครียดหนัก
โดยหมอเจด อธิบายเพิ่มเติมว่า PMDD คือภาวะที่เกิดจากการที่สมองไวต่อการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนเพศหญิงในช่วงก่อนมีประจำเดือน อาการจะไม่ได้แค่เหวี่ยงหรืออารมณ์แปรปรวนแบบธรรมดา แต่จะส่งผลกระทบต่อทั้งอารมณ์ สมอง และระบบประสาทอย่างรุนแรง
"เซโรโทนิน" ซึ่งเป็นสารสื่อประสาทที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์ ความสุข และการนอนหลับ จะมีผลต่อการตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในคนที่เป็น PMDD ทำให้เกิดอาการซึมเศร้า ร้องไห้ ควบคุมอารมณ์ไม่ได้
นอกจากนี้ยังมีปัจจัยอื่นๆ เช่น ความเครียดเรื้อรังที่ทำให้อาการแย่ลง การอดอาหารหรือออกกำลังกายหนักเกินไป รวมถึงการนอนหลับไม่เพียงพอ ซึ่งทำให้ร่างกายเข้าสู่โหมดตื่นตัวตลอดเวลา ส่งผลให้ระบบฮอร์โมนรวนอย่างที่ไม่รู้ตัว
หมอเจดยังย้ำเตือนว่า หากมีอาการเช่น อารมณ์ขึ้นๆ ลงๆ หงุดหงิดง่าย วิตกกังวล ซึมเศร้า หรือการร้องไห้โดยไม่รู้เหตุผล เป็นอาการที่เกิดขึ้นซ้ำๆ ก่อนมีประจำเดือนและเริ่มส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน ควรรีบไปปรึกษาหมอเพื่อหาทางรักษาที่เหมาะสม
การดูแล PMDD นั้นจำเป็นต้องจัดการทั้งฮอร์โมนและความเครียด โดยการกินอาหารที่ครบถ้วน เช่น ไขมันดีและโปรตีนคุณภาพ การหลีกเลี่ยงการอดอาหารหักโหม รวมถึงการออกกำลังกายที่เหมาะสมกับสภาพร่างกายในช่วงนั้น หากอาการรุนแรงจนส่งผลต่อการใช้ชีวิตจริงๆ การรักษาอาจจำเป็นต้องใช้ยา SSRIs หรือฮอร์โมนบำบัด
สัญญาณของ PMDD ที่ไม่ควรมองข้าม
ขอบคุณ หมอเจด