ไหว้พระธาตุหริภุญชัย ความเชื่อโบราณ ดอยขะม้อ จ.ลำพูน

วัดพระธาตุหริภุญชัย อาณาจักรอะไร ก่อนอื่นต้องขอย้อนดูประวัติกันก่อน วัดพระธาตุหริภุญชัย ในอดีตนิยมเรียกว่า วัดเจดีย์หลวง ตั้งอยู่ใจกลางเมืองลำพูน ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติ เมื่อปี พ.ศ. 2478 หากนับจนถึงปัจจุบันก็มีอายุถึง 88 ปี 

วัดพระธาตุหริภุญชัย วรมหาวิหาร ถูกยกย่องให้เป็น พระธาตุประจำปีระกา หรือ พระธาตุปีไก่ นับว่าเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวล้านนาให้ความเคารพนับถือเป็นอย่างมาก พระธาตุหริภุญชัย สร้างขึ้นใน ปี พ.ศ. 1607 โดย พระเจ้าอาทิตยราชเพื่อเป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ ประกอบด้วย ธาตุกระหม่อม ธาตุกระดูกอก ธาตุกระดูกนิ้วมือ และธาตุย่อยอีกเต็มบาตรหนึ่ง

ตำนานพระธาตุเจ้าหริภุญชัย กล่าวว่า ลักษณะขององค์พระธาตุแรกเริ่มนั้นเป็นไปตาม พุทธทำนาย คือ เป็นเจดีย์ทรงสี่เหลี่ยมทรงปราสาท สูง 12 ศอก มีซุ้มทวารเข้าออกทะลุกันได้ทั้งสี่ด้าน มีปราสาทศิลาแลงสี่เหลี่ยมอยู่มุมละองค์ ตามตำนานกล่าวว่า ครั้นเมื่อพญามังราย เข้ามายึดเมืองหริภุญชัยไว้ในครอบครอง ทรงโปรดให้บูรณะองค์พระธาตุหริภุญชัย ปรับปรุงเป็นเจดีย์ทรงปราสาทห้ายอด ต่อมาในราวปี พ.ศ. 1990 (บางข้อมูลระบุปี พ.ศ. 1986) สมัยพระเจ้าติโลกราชแห่งราชวงศ์มังราย โปรดให้บูรณะพระธาตุหริภุญชัยครั้งใหญ่ มีการปรับรูปทรงเป็นเจดีย์ดังรูปแบบที่เห็นในปัจจุบัน

องค์พระธาตุหริภุญชัย ปัจจุบันเป็นเจดีย์ทรงระฆัง (ทรงกลม) แบบล้านนาอันสวยงาม หุ้มทองจังโกสีทองงดงามอร่ามตา อีกทั้งยังเป็นต้นแบบและมีอิทธิพลต่อพระธาตุเจดีย์องค์อื่นๆ อีกหลากหลาย อย่างเช่น พระธาตุลำปางหลวง จ.ลำปาง พระธาตุแช่แห้ง จ.น่าน เป็นต้น

และในทุกๆ ปีในวันเพ็ญเดือนหกจะมีการจัดงาน “ประเพณีสรงน้ำพระธาตุหริภุญชัย” โดยจะมีการอัญเชิญน้ำพระพุทธมนต์ศักดิ์สิทธิ์จาก “ดอยขะม้อ” มาเข้าร่วมการสรงน้ำตามธรรมเนียมปฏิบัติแต่โบราณ โดยมีความเชื่อว่า “ดอยคว่ำหม้อ” เรียกเพี้ยนมาเป็น “ดอยขะม้อ บ่อน้ำทิพย์” ที่เรียกเช่นนั้นก็เพราะว่าบนยอดดอยมีบ่อน้ำที่เกิดกลางแผ่นดิน และสถานที่บริเวณบ่อน้ำทิพย์ห้ามผู้หญิงเข้า เพราะเชื่อกันว่า เมื่อผู้หญิงเข้าไปแล้วน้ำในบ่อจะแห้งทันที 

น้ำทิพย์จากดอยขะม้อ ถือเป็นน้ำศักดิ์สิทธิ์ 1 ใน 7 แห่ง ที่ได้มาจากแม่น้ำและแหล่งน้ำสำคัญและเป็นสิริมงคลของประเทศ เพื่อนำมาทำน้ำพุทธมนต์ ณ มหาเจดีย์สถานอันเป็นมหานครโบราณ 7 แห่ง ได้แก่ น้ำจากแม่น้ำป่าสัก ตำบลท่าราบ,น้ำจากทะเลแก้ว พิษณุโลก,น้ำโชคชมพู บ่อแก้ว บ่อทอง สวรรคโลก,น้ำจากแม่น้ำนครไชยศรี นครปฐม,น้ำจากบ่อวัดหน้าพระลาน บ่อวัดเสมาชัย บ่อวัดเสมาเมือง นครศรีธรรมราช,น้ำจากบ่อวัดพระธาตุพนม นครพนม และน้ำทิพย์จากดอยขะม้อ ลำพูน น้ำทิพย์ดอยขะม้อ จะถูกชักรอกด้วยค้างหงส์ เพื่อนำขึ้นสรง องค์พระบรมธาตุหริภุญชัย ในวันเพ็ญเดือนวิสาขะ (เดือนแปดเป็ง) ซึ่งมีความสำคัญอย่างยิ่งสำหรับชาวจังหวัดลำพูน เนื่องจากถูกกำหนดให้เป็นน้ำสำหรับสรงพระบรมธาตุหริภุญชัย ซึ่งชาวลำพูนให้ความเคารพนับถือ เป็นมิ่งขวัญ และเป็นจอมเจดีย์ที่สำคัญ ที่สุดของอาณาจักรล้านนาโบราณ

พระธาตุประจำปีเกิด ปีระกา พระธาตุหริภุญชัย จ.ลำพูน

ปีระกา มีสัญลักษณ์เป็นรูป ไก่ พระธาตุประจำปีเกิดจะเป็นพระธาตุหริภุญชัย แห่งวัดพระธาตุหริภุญชัย อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน ศิลปกรรมล้านนา สกุลช่างเมืองลำพูนนี้มีทั้งที่เป็นแบบนี้ปรากฏอิทธิพลลพบุรี(ละโว้) และที่มีอิทธิพลเมืองใหม่ ซึ่งวัดพระธาตุหริภุญชัย จะมีลักษณะทางศิลปะสถาปัตยกรรมในแบบหลัง ซึ่งจะมีลักษณะที่งดงามและลงตัว

และนี่คือเรื่องราว เกี่ยวกับ วัดพระธาตุหริภุญชัย สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่เมืองลำพูน มีอายุมากถึงพันปี หากคุณมีเวลาว่างก็ควรเดินทางไปสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมือง จ. ลำพูน ได้ เป็นสถานที่สวยงามอลังการมากจริงๆ รับรองได้ว่าไปครั้งเดียวอิ่มบุญ และ อิ่มใจ กลับมาแน่นอน