ภัยใกล้ตัว เช็กสุขภาพไตง่ายๆ ด้วยตัวเอง ก่อนไตเสื่อมเรื้อรัง

โรคไต เป็นภาวะที่ไตทำงานผิดปกติ ไม่สามารถกรองของเสียหรือขับน้ำส่วนเกินออกจากร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งหากปล่อยไว้นาน อาจนำไปสู่ภาวะไตวายเรื้อรังได้

ประเภทของโรคไต

1. โรคไตเรื้อรัง (Chronic Kidney Disease - CKD)

เกิดจากไตเสื่อมช้าๆ ต่อเนื่องนานหลายเดือนหรือหลายปี

มักเกิดจากเบาหวาน ความดันโลหิตสูง หรือไขมันในเลือดสูง

แบ่งเป็น 5 ระยะ ตั้งแต่ระยะเริ่มต้นจนถึงไตวายระยะสุดท้าย

2. โรคไตเฉียบพลัน (Acute Kidney Injury - AKI)

ไตหยุดทำงานอย่างรวดเร็วในเวลาไม่กี่วัน

สาเหตุ: ขาดน้ำ ติดเชื้อรุนแรง หรือได้รับยาที่มีพิษต่อไต

3. โรคนิ่วในไต

เกิดจากการตกตะกอนของแร่ธาตุในปัสสาวะ กลายเป็นก้อนนิ่ว

มีอาการปวดหลัง ปัสสาวะเป็นเลือด

4. ไตอักเสบ (Glomerulonephritis)

เกิดการอักเสบในหน่วยไต กรองของเสียได้น้อยลง

บวม ปัสสาวะมีเลือด หรือฟอง

ภัยใกล้ตัว เช็กสุขภาพไตง่ายๆ ด้วยตัวเอง ก่อนไตเสื่อมเรื้อรัง

 

แนะนำวิธีตรวจสุขภาพไตด้วยตัวเองแบบง่ายๆ ที่บ้าน เช่นสังเกตการเปลี่ยนแปลงของปัสสาวะและอาการบวม ซึ่งช่วยเตือนล่วงหน้าได้ทัน

วิธีเช็กสุขภาพไตเบื้องต้นด้วยตัวเอง

1. ดูสีและลักษณะของปัสสาวะ

สีใสหรือเหลืองอ่อน = ปกติ

สีเข้ม เหลืองจัด น้ำตาล หรือมีฟองมากผิดปกติ = อาจมีปัญหาที่ไตหรือการขาดน้ำ

2. สังเกตอาการบวม

บวมที่ใบหน้า มือ เท้า หรือข้อเท้า โดยเฉพาะตอนเช้า อาจเป็นสัญญาณของไตที่ไม่สามารถกรองน้ำส่วนเกินได้ดีพอ

3. ตรวจปัสสาวะบ่อยแค่ไหน

มากเกินไปหรือน้อยเกินไป ก็ไม่ดี: อาจบ่งถึงภาวะไตเสื่อม หรือโรคเบาหวานที่กระทบต่อไต

4. อ่อนเพลียง่าย เหนื่อยเร็ว

หากคุณรู้สึกเหนื่อยง่ายแบบไม่มีสาเหตุ อาจเกิดจากไตที่ทำงานไม่เต็มที่ ส่งผลต่อการผลิตเซลล์เม็ดเลือดแดง

5. ปวดหลังด้านล่างหรือสีข้าง

อาการปวดแบบเรื้อรังหรือมีการบีบรัดด้านหลัง อาจเป็นสัญญาณของนิ่วในไต หรือการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ

 

ภัยใกล้ตัว เช็กสุขภาพไตง่ายๆ ด้วยตัวเอง ก่อนไตเสื่อมเรื้อรัง

การดูแลและป้องกัน

ควบคุมเบาหวานและความดันโลหิต

ลดเค็ม ดื่มน้ำให้พอ (ไม่เกิน 2 ลิตร/วัน)

หลีกเลี่ยงการใช้ยาที่ทำร้ายไต เช่น ยาแก้ปวด NSAIDs

ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

ตรวจสุขภาพประจำปี

 

หมายเหตุ:

การสังเกตอาการด้วยตัวเองสามารถช่วยได้ในระดับหนึ่ง แต่ หากมีอาการผิดปกติ ควรพบแพทย์เพื่อตรวจเลือดและตรวจปัสสาวะอย่างละเอียด เพราะโรคไตในระยะเริ่มต้นมักไม่แสดงอาการชัดเจน

ขอบคุณที่มา : Phyathai Hospital